CHUYÊN MỤC VĂN HÓA ĐÔNG TÂY
Đỗ Anh Thơ : Trí tuệ Trang tử(2)
Chương IV
Câu 4 Chuyện chúa tể Mây gặp thần nguyên khí Hồng Mông
云将适遭鸿蒙
( Vân Tướng thích tao Hồng Mông )
Nguyên văn
云将(1)东游，过扶摇(2)之枝而适遭鸿蒙(3)。鸿蒙方将拊脾雀跃而游。云将见之，倘然止，贽然 立， 曰： 叟何人邪？叟何为此？”鸿蒙拊 脾雀 跃 不辍(4)， 对 云 将 曰：“游！” 云
将 曰： “ 朕 愿 有 问 也。”鸿蒙 仰而 视云将曰：“吁！”云 将 曰：“天气不和，地 气郁结，六气 (5)不调，四 时不节(6)。今我愿 合六气之精以育群生，为 之奈 何？”鸿 蒙拊 脾掉头曰：“吾弗知！吾弗 知！” 云将不得问 .
Chú giải :
( 1) Vân Tướng : chúa tể mây
(2) Phù Diêu : Phù : trợ giúp ,cây trúc .Phù Diêu : cây gỗ thần .Nhưng cũng có người cho là cù phong ( 颶 風 ) = gió lốc .
(3) Hồng Mông : nghĩa đen là nguyên khí , đây là tên hư cấu có nghĩa như là thần nguyên khí .
(4) Xuyết : Ngừng .
(5) Lục khí : sáu khí-,tức là âm ,dương ,mưa, gió ,tối ,sáng .
(6)Tiết : Ở đây là tiết khí .
Phiên âm :
Vân Tướng đông du ,quá Phù Diêu chi chi nhi thích tao Hồng Mông .Hồng Mông phương tương phụ tì tước dược nhi du .Vân tướng kiến chi ,thảng nhiên chỉ ,chí nhiên lập ,viết :“Tẩu hà nhân da ?,tẩu hà vi thử ”.Hồng Mông phụ tì tước dược bất xuyết ,đối Vân Tướng viết : “ Du !” Vân Tướng viết : “ Trẫm nguyện hữu vấn dã ” .Hồng Mông ngưỡng nhi thị Vân Tướng viết : “ Hu ! ” .Vân Tướng viết : “ thiên khí bất hòa ,địa khí úc kết ,lục khí bất điều ,tứ thời bất tiết . Kim ngã nguyện hợp lục khí chi tinh ,dĩ dục quần sinh ,vi chi nãi hà ?” Hồng Mông phụ tì diệu đầu viết : “Ngô phất tri ! ngô phất tri !” .Ngô Tướng bất đắc vấn .
Dịch :
Chúa tể Mây tuần du phương đông ghé qua nhà thần cây là Phù Diêu . vừa lúc đó gặp thần nguyên khí là Hồng Mông đang vỗ đùi vui vẻ nhảy nhót như con chim sẻ .Chúa tể Mây thấy dáng vẻ Hồng Mông như vậy ,kinh ngạc ngừng lại ,cung kính hỏi : “Cụ là ai ?cụ đang làm gì vậy ? ” Hồng Mông vẫn vỗ đùi nhảy nhót không ngừng , nói : “ Ta đang chơi đùa ! ” .Chúa tể Mây nói : “ Tôi muốn thỉnh giáo cụ .” Hồng Mông ngửng đầu lên nhìn chúa tể Mây mà “ Hừ ” một tiếng .Chúa tể Mây nói : “ Khí trời không thuận hòa , khí đất đang quẫn lại .Sáu khí không thuần ,bốn mùa biến đổi không hợp tiết vụ .Nay tôi muốn điều hòa tinh túy của sáu khí để dưỡng dục chúng sinh linh, như vậy phải làm sao ? ” .Hồng Mông vỗ đùi quay đầu đi ,nói : “ Ta không biết ,ta không biết ! ”
Bình :
Đã bao giờ bạn đọc đứng cạnh gốc cây trên triền núi cao ,nhìn mây lửng lờ trôi , nước suối róc rách dưới chân đèo, sương nhỏ giọt trên cành lá … cảnh mây ,gió ,núi ,cây ,trời nước dưới nắng sớm ,sương hiều …như đang thầm thì trò chuyện ,như đang đùa giỡn , chơi trốn tìm trong không gian ,thời gian tự nhiên biến thiên vô tận …chưa ? Đọc Trang tử ,Đồ Cá Gỗ đã thả tâm hồn mình theo ông và thấy rằng trí tưởng tượng của ông thật có một không hai trong lịch sử triết học ,văn học ,nghệ thuật cổ kim vậy .
docago 